Betalen is al lang niet meer het uitsluitende domein van banken. Het huidige betaallandschap kenmerkt zich door een variëteit aan betaaldienstverleners en betaaldiensten. Met de introductie van de Europese Richtlijn betaaldiensten (PSD) is een vergunningplicht voor niet-bancaire betaaldienstverleners geïntroduceerd. Nadien zijn er nieuwe innovatieve betaaldiensten ontstaan, waaronder betaalinitiatie- en rekeninginformatiediensten. Met de herziene Richtlijn betaaldiensten (PSD2) zijn ook deze diensten onder toezicht gebracht.
Dit boek gaat over niet-bancaire betaaldienstverleners en de nieuwe betaaldiensten die overigens ook door banken kunnen worden aangeboden. Het biedt een overzicht van het betaallandschap en de nieuwe betaalvormen, met ook aandacht voor mobiel betalen, elektronisch geld en virtuele valuta. De door PSD2 gereguleerde (nieuwe) betaaldiensten worden nader belicht en ook is er aandacht voor de vergunningplicht van betaaldienstverleners en de doorlopende toezichteisen. Daarnaast staat het thema Access to the Account centraal. Op grond van PSD2 moeten aanbieders van online betaalrekeningen verplicht toegang bieden tot aanbieders van betaalinitiatie- en
rekeninginformatiediensten zonder dat zij voor die toegang een overeenkomst mogen verlangen. De keerzijde daarvan is dat de aanbieders van deze nieuwe diensten een vergunning nodig hebben.
Het boek geeft een overzicht van de belangrijkste (nieuwe) publiekrechtelijke en civielrechtelijke regels die van toepassing zijn op (aanbieders van) innovatieve betaaldiensten. Het beoogt een gids voor de praktijk te zijn, niet alleen voor betaaldienstverleners, maar ook bijvoorbeeld voor (juridische) adviseurs van ondernemingen die in het betaallandschap actief zijn of willen worden.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Lijst van gebruikte afkortingen
Voorwoord
1 Inleiding
1.1 Inleiding – innovaties in het betalingsverkeer
1.2 Betalen – basiselementen
2 Wettelijk kader en het toezicht op PSPs
2.1 PSD – algemeen
2.2 PSD2
2.3 Level 2-wetgeving – uitvoeringsvoorschriften
2.4 Overige wet- en regelgeving
2.5 De Nederlandse toezichthouders
3 De betaalmarkt
3.1 Inleiding
3.2 De ‘traditionele’ betaalketen
3.3 De spelers
3.4 Regulering PSPs – algemeen
3.5 In de uitoefening van beroep of bedrijf – impact PSD2
4 Betaaldiensten onder PSD2
4.1 Inleiding – begripsafbakening
4.2 Betaaltransactie en betaalrekening
4.3 De betaaldiensten
4.4 Out-of-scope
5 Elektronisch geld
5.1 Inleiding
5.2 Begrip
5.3 Wft-toezichtregime
5.4 Elektronisch geld in de praktijk
6 Mobiel betalen
6.1 Inleiding
6.2 Techniek
6.3 Aanbieders van mobiele wallets onder financieel toezicht?
7 Bitcoin en andere virtuele valuta
7.1 Inleiding
7.2 Virtuele (alternatieve) valuta
7.3 Bitcoin
7.4 Financieelrechtelijk kader
8 Access to the account
8.1 Inleiding
8.2 Online raadpleegbaar
8.3 Betaalinitiatiedienst
8.4 Rekeninginformatiedienst
8.5 Contracten voor toegang door TPPs?
8.6 Recht op toegang is individueel recht van rekeninghouder
8.7 Hoe toegang? Communication interface
8.8 Voorwaarden voor de communicaton interface
8.9 Dedicated interfaces
8.10 Redirection mogelijk bij een dedicated interface?
8.11 Identificatie TPPs
8.12 Veiligheid van communicatiesessies
8.13 Gegevensuitwisseling; frequentie opvragen rekeninginformatie
8.14 Weigeren transacties?
8.15 Eigen authenticatiemethoden TPP?
9 Instemming, authenticatie en sterke cliënt authenticatie
9.1 Inleiding
9.2 Instemming
9.3 Authenticatie
9.4 Strong Customer Authentication (SCA)
9.5 Wie past SCA toe?
10 Aansprakelijkheid
10.1 Inleiding
10.2 Kennisgevingsplicht
10.3 Rectificatie bij niet-toegestane betaaltransacties
10.4 Aansprakelijkheid van de betaler voor niet-toegestane transacties
10.5 Liability shift
10.6 Rectificatie bij foutieve transacties
10.7 Aansprakelijkheid bij betaalinitiatie
10.8 Overig
11 Vergoedingen en kosten
11.1 Inleiding
11.2 Algemeen
11.3 Surcharging
11.4 MIF-Verordening en afwikkelingsvergoedingen
11.5 Elektronisch geld en kosten
12 Regulering betaalinstellingen
12.1 De betaalinstelling
12.2 Vergunningplicht en vrijstelling
12.3 Impact PSD2
12.4 Vergunningvoorwaarden – algemeen
12.5 Bestuur en toezicht – geschiktheid en betrouwbaarheid
12.6 Beloningsbeleid – bonusplafond
12.7 Integere bedrijfsuitoefening (beleid)
12.8 Beheerste bedrijfsuitoefening
12.9 Herstel- en exitplan
12.10 Minimum eigen vermogen en toetsingsvermogen
12.11 Veiligstellen gelden
12.12 Dienstverlening in andere lidstaten – Europees paspoort
12.13 Bijzondere voorwaarden PISPs en AISPs
13 Uitbesteding
13.1 Definitie en toelichting
13.2 Hoofdregel – betaalinstelling blijft verantwoordelijk
13.3 Toepasselijkheid uitbestedingsregels Bpr Wft
13.4 Uitbesteding binnen een groep
13.5 Cloud service providers
14 Wwft en Sanctiewet
14.1 Inleiding
14.2 Wwft
14.3 Instelling – territoriale reikwijdte
14.4 Risicogebaseerde aanpak
14.5 CDD
14.6 Ongebruikelijke transacties
14.7 Toepassing Wwft op PSPs (en PISPs en AISPs)?
14.8 CDD door PSPs: aandachtspunten DNB
14.9 AMLD V
14.10 Sanctiewet 1977
15 PSD2 en persoonsgegevens
15.1 Inleiding
15.2 AVG
15.3 PSD2 en persoonsgegevens
15.4 Competentiestrijd
15.5 Art. 94 lid 2 PSD2
Bijlage 1