Dit proefschrift gaat over premiebetaling in het verzekeringsrecht. Is de verplichting tot premiebetaling een essentieel bestanddeel van de verzekeringsovereenkomst? Is er bij levensverzekering sprake van een (afdwingbare) verplichting tot premiebetaling? Op welk moment en op welke wijze moet de premie worden betaald? Kan de verzekeraar bij te late premiebetaling de dekking direct schorsen? Hoe bewijst de verzekeraar dat hij heeft gewaarschuwd? Blijft de premie (volledig) verschuldigd terwijl de dekking is geschorst? Kan of moet de verzekeraar opzeggen bij te late premiebetaling? Is het mogelijk om premieachterstand te verrekenen met een uitkering? Wanneer bestaat er recht op premierestitutie? Wat zijn de gevolgen indien de premiebetaling via een tussenpersoon verloopt?
Na een korte rechtsvergelijkende verkenning wordt een voorstel gedaan om de huidige wettelijke bepalingen inzake premiebetaling aan te passen. Het boek bevat naast wetenschappelijke beschouwingen praktische aanwijzingen voor de verzekeringspraktijk van alledag.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Voorwoord
Lijst van afkortingen
Lijst van verkort aangehaalde werken
1 Inleiding
1.1 Algemeen
1.2 Onderzoeksvragen
1.3 Afbakening
1.4 Onderzoeksmethode
1.5 Plan van behandeling
2 De verplichting van de verzekeringnemer tot premiebetaling
2.1 Algemeen
2.2 De prijs van het risico
2.3 De premiebetalingsplicht als essentieel bestanddeel van de verzekeringsovereenkomst
2.4 De verplichting tot premiebetaling bij de levensverzekering
2.5 Gratis verzekering
2.6 Rechtsvergelijking
2.7 Ontwikkelingen in Europa (Solvency II en transparantie)
2.8 Conclusies
3 De verplichting van de verzekeraar om het risico te dekken
3.1 Algemeen
3.2 De rechtspraak
3.3 De wet en wetsgeschiedenis
3.4 Rechtsvergelijking
3.5 Conclusies
4 De verzekering als wederkerige overeenkomst
4.1 Algemeen
4.2 Schadeverzekering als wederkerige overeenkomst
4.3 Levensverzekering als wederkerige overeenkomst
4.4 Rechtsvergelijking
4.5 Conclusies
5 De wijze van premiebetaling
5.1 Algemeen
5.2 Premieschuldenaar
5.3 Premiegerechtigde
5.4 Plaats van premiebetaling
5.5 Girale premiebetaling
5.6 Opeisbaarheid van de premie
5.7 Uitstel van de premiebetalingsplicht
5.8 Opschorting van de premiebetaling
5.9 Te late premiebetaling
5.10 Overmacht
5.11 Gevolgen van te late premiebetaling
5.12 Vergoeding van vertragingsschade
5.13 Rechtsvergelijking
5.14 Conclusies
6 Opschorting en/of schorsing van de dekking
6.1 Algemeen
6.2 Opschorting door de verzekeraar
6.3 Schorsingsclausules
6.4 Kernbeding
6.5 Toelaatbaarheid schorsingsclausules
6.6 De toelichting van de minister nader beschouwd
6.7 Rechtvaardiging voor de toelaatbaarheid van schorsingsclausules
6.8 Juridische kwalificatie
6.9 Einlöseprinzip: de dekking gaat pas in na premiebetaling
6.10 Geen proportionele schorsing
6.11 Rechtsvergelijking
6.12 Conclusies
7 Waarschuwingsplicht
7.1 Algemeen
7.2 Rechtsontwikkeling
7.3 Consumenten
7.4 Eerste premie
7.5 Eisen aan de aanmaning
7.6 Adres
7.7 Geen aanmaning bij art. 6:83 onderdeel c BW
7.8 Bewijs
7.9 Elektronische verzending
7.10 Herleving van de dekking
7.11 Begin schorsing
7.12 Verplichte verzekeringen en belangen van derden
7.13 De waarschuwingsplicht van art. 7:980 BW voor de levensverzekering
7.14 Rechtsvergelijking
7.15 Conclusies
8 Beëindiging van de verzekeringsovereenkomst en de premiebetalingsplicht
8.1 Algemeen
8.2 Ontbinding van de verzekeringsovereenkomst
8.3 Opzegging van de verzekeringsovereenkomst
8.4 Geen verplichting tot opzegging
8.5 Aanspraak op premie gedurende de schorsing van de dekking
8.6 Rechtsvergelijking
8.7 Conclusies
9 Verrekening
9.1 Algemeen
9.2 Art. 7:935 lid 1 BW: verrekening van premie jegens de tot uitkering gerechtigde
9.3 Geen verrekening bij verzekering aan toonder of order
9.4 Art. 7:935 lid 2 BW: beperkte verrekening bij aansprakelijkheidsverzekering
9.5 Rechtsvergelijking
9.6 Conclusies
10 Premierestitutie
10.1 Algemeen
10.2 Oud recht
10.3 Premierestitutie in het ontwerp-Meijers
10.4 Art. 7:938 lid 1 BW: premierestitutie indien geen risico wordt gelopen
10.5 Art. 7:938 lid 2 BW: opzegging nadat een vol verzekeringsjaar geen risico is gelopen
10.6 Art 7:938 lid 3 BW: partiële restitutie en opzegging
10.7 Art. 7:939 BW: premierestitutie bij tussentijdse opzegging
10.8 Premievermindering naar billijkheid (art. 7:939 BW)
10.9 Rechtsvergelijking
10.10 Conclusies
11 Premie-incasso door de assurantietussenpersoon
11.1 Algemeen
11.2 De juridische kwalificatie van het delcrederebeding
11.3 Het delcrederebeding in de huidige beursvoorwaarden
11.4 De wettelijke bescherming van de tussenpersoon in art. 7:936 BW
11.5 Rechtspraak over art. 7:936 BW
11.6 Het premie-incasso door de assurantietussenpersoon
11.7 Juridische kwalificatie van het premie-incasso door de assurantietussenpersoon
11.8 Art. 7:936 BW geldt niet voor de assurantietussenpersoon die het premie-incasso verzorgt
11.9 Rechtspraak over het verhaalsrisico van de assurantietussenpersoon die het premie-incasso verzorgt
11.10 Bescherming van de met het premie-incasso belaste assurantietussenpersoon
11.11 Rechtsvergelijking
11.12 Conclusies
12 Conclusies
12.1 Onderzoeksvraag 1: Hoe moet de uit de verzekeringsovereenkomst voortvloeiende verplichting van de verzekeringnemer om premie te betalen worden gekwalificeerd?
12.2 Onderzoeksvraag 2: Welke verplichting van de verzekeraar staat tegenover de premiebetalingsverplichting van de verzekeringnemer en hoe dient deze verplichting juridisch te worden gekwalificeerd?
12.3 Onderzoeksvraag 3: Hoe dient een verzekeringnemer te voldoen aan zijn verplichting om de premie tijdig te betalen?
12.4 Onderzoeksvraag 4: Welke sancties, zoals schorsing van de dekking of beëindiging van de verzekering, kan de verzekeraar inroepen, indien hij de premie niet tijdig ontvangt?
12.5 Onderzoeksvraag 5: Kan de verzekeraar de nog verschuldigde premie verrekenen met een verzekeringsuitkering?
12.6 Onderzoeksvraag 6: In welke gevallen dient de verzekeraar de premie te restitueren?
12.7 Onderzoeksvraag 7: Welke gevolgen zijn eraan verbonden, indien de premiebetaling via een assurantietussenpersoon verloopt?
13 Synthese: een voorstel voor een nieuwe redactie van enkele wettelijke bepalingen aangaande premiebetaling in titel 7.17 BW
13.1 Algemeen
13.2 Gevolgen van te late premiebetaling in het algemeen (art. 7:934 BW)
13.3 Gevolgen van te late premiebetaling bij levensverzekeringen (art. 7:980 BW)
13.4 Premierestitutie indien de verzekeraar geen of minder risico heeft gelopen (art. 7:938, 7:954a en 7:961a BW)
13.5 Premierestitutie bij tussentijdse beëindiging (art. 7:939 BW)
13.6 Premiebetaling via de tussenpersoon (art. 7:936 BW)
Samenvatting
Summary
Lijst van aangehaalde jurisprudentie
Trefwoordenregister