De Koninklijke Vereeniging Handelsrecht heeft al meer dan honderd jaar tot doel om na te denken over passende wet- en regelgeving die, zoals in 1918 de originele statuten het formuleerden, recht doet ‘aan de eischen der tegenwoordige samenleving’. Die doelstelling brengt mee dat er steeds belangrijke en uiterst actuele onderwerpen en thema’s hun weg vinden naar de preadviezen van de Vereeniging. Anno 2021 zijn zulke uiterst actuele thema’s zonder enige twijfel de bevordering van duurzaam ondernemen en een duurzaam handelsverkeer, in het bijzonder een duurzaam transport. Duurzaamheid wordt veelal verbonden met drie specifieke aandachtspunten die zien op het effect van handelen op het milieu (Environment), mens en maatschappij, met inbegrip van mensenrechten (Social) en goed, evenwichtig bestuur (Governance). Deze ESG-aspecten zullen in het navolgende nog veel aandacht krijgen.
Deel I van deze bundel omvat een viertal preadviezen die analyseren hoe duurzaam ondernemen en de incorporatie van ESG-doelstellingen in ondernemingsbeleid naderbij gebracht kunnen worden. Het geeft niet slechts een overzicht van de veelheid van juridische initiatieven en regelingen ter zake, maar stelt ook kritische vragen vanuit diverse perspectieven. Die perspectieven omvatten de wetenschap en de wetgever (zie de preadviezen van De Wulf en Scheltema), maar ook het perspectief van een belegger (zie het preadvies van Walkate) en het perspectief van ondernemingen die met de vele bestaande en nog te verwachten duurzaamheidsinitiatieven worden geconfronteerd (waarover het preadvies van Hesen en Langezaal).
Deel II van deze bundel bevat het veelomvattende preadvies van Van Maanen en Kruit en richt zich volledig op de vraag hoe duurzaam transport naderbij kan worden gebracht. Waar de discussie over de vraag naar duurzaam ondernemen reeds heeft geleid tot veel publicaties, is dat op het terrein van het algemene handelsverkeer, en met name het transport, veel minder het geval. Het preadvies van Van Maanen en Kruit levert daarmee een unieke en vernieuwende bijdrage aan het debat over sustainable transport. Het belicht niet slechts de veelheid van relevante regelingen, aspecten en uitdagingen in de transportsector maar ontwikkelt ook een visie op de mogelijke aanpak van de grote uitdagingen op dat terrein.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Ten geleide – Prof. mr. H.J. de Kluiver
Inleiding
I. Duurzaam ondernemen en ESG
1. De EU, ‘duurzaam ondernemen’ en ESG
2. EU-regels en buitenwettelijke normen over mensenrechten due diligence
3. De rol van de (bedrijfs)jurist en het perspectief van de onderneming
4. Het perspectief van de belegger
II. Sustainable Transport
1. Context en cijfers
2. Op weg naar een circulaire economie
3. Regelgeving en financiering
4. Financiering en digitalisering
Afronding en conclusies
Deel I. Duurzaam ondernemen en ESG: perspectieven en verwachtingen
ESG en vennootschapsrecht: innig verbonden, maar ook duurzaam? – Prof. dr. H. De Wulf
I. Van dienen aan het altaar van de shareholder value tot offers voor de ESG-god
II. Vier routes voor beleidsmakers om meer aandacht voor ESG-thema’s van ondernemingen af te dwingen
III. De internationale en Europese beleidsachtergrond, zoals deels in soft law veruitwendigd
IV. Corporate purpose en stakeholderism of: waarom men beter beslissingsrechten herverdeelt dan bestuursplichten herformuleert
V. ESG-aandeelhoudersactivisme
VI. Openbaarmakingsverplichtingen: de EU als voortrekker tegen de rest van de wereld?
VII. Due diligence van de waardeketen
VIII. Concern- en onrechtmatige daad aansprakelijkheid: naar een versmelting van mensenrechten en onrechtmatige daad?
De juridisering van mensenrechten due diligence – Prof. mr. M.W. Scheltema
1 Inleiding
2 Schets Nederlandse situatie
3 De inhoud van de verplichting due diligence te ondernemen in waardeketens
4 Conclusie en vooruitblik
ESG vanuit de onderneming bekeken – Mr. J.A. Langezaal en Mr. dr. G.G. Hesen
1 Inleiding
2 Beknopt overzicht ESG-ontwikkelingen
3 Knelpunten en aanbevelingen naar aanleiding van de ESG-ontwikkelingen
4 ESG en de rol van de bedrijfsjurist
5 Conclusie
Duurzaamheid en het perspectief van een belegger – Mr. H.A. Walkate MBA
Introductie en kernbegrippen
1 Korte geschiedenis
2 ESG-begrippen
3 Doeleinden van ESG-beleggen
4 ESG-instrumenten
5 ESG-data, -rapportage en -openbaarmaking
6 ‘Werkt’ ESG-beleggen?
7 Aanbevelingen voor wet- en regelgeving
8 Conclusie
Deel II. Sustainable Transport
Sustainable Transport – Vele wegen leiden van Parijs naar Glasgow en verder – Mr. M.A.W. van Maanen en Mr. dr. J.A. Kruit
1 Inleiding
2 Juridisch kader; regelgevers, regelingen en rechtspraak
3 Energietransitie en uitstootvermindering
4 Digitalisering
5 Modal shift
6 Contractmanagement
7 Aandachtspunten/uitdagingen
8 Evaluatie – no silver bullet