Op vrijdag 21 september 2012 vond het symposium ‘Naar een (doorlopende) generieke zorgplicht voor verzekeraars en verzekeringstussenpersonen?’ plaats. Het symposium werd georganiseerd door het UvA Amsterdam Centre for Insurance Studies (ACIS). Medewerking aan het symposium werd verleend door de Master Verzekeringskunde van UvA Amsterdam Business School en de Open Universiteit.
In deze bundel treft u – in de volgorde van het symposiumprogramma – de schriftelijke weergave van zes van de acht aldaar door de sprekers gehouden voordrachten aan. Vier van de zes auteurs zijn als onderzoeker aan ACIS verbonden. In de bijdragen wordt wetenschappelijke diepgang gecombineerd met praktische toepasbaarheid. Naast het weergeven van de ‘state of the art’ is beoogd zo
veel mogelijk bruikbare oplossingen te geven voor problemen waar pasklare antwoorden niet (direct) voorhanden zijn en zijn tevens – voor zover toepasselijk – kritiekpunten bij bestaande uitgangspunten en oplossingen geplaatst.
Voorwoord
1 Generieke zorgplicht voor verzekeraars en verzekeringstussenpersonen? Enkele observaties – Mr. dr. C.J. de Jong
2 De verankering van een Generieke Zorgplicht in de Wet op het financieel toezicht – Mr. B. van Hattum
2.1 Inleiding
2.2 Uitleg begrip generieke zorgplicht
2.2.1 Natuurrecht
2.2.2 Het privaatrecht
2.2.3 Bestuursrecht
2.3 Redenen voor verankering in de Wft
2.3.1 Uitgangspunt: de generieke zorgplicht bestaat al
2.3.2 Hulp bij reduceren van markt- en overheidsfalen
2.3.2.1 Markt- en overheidsfalen met betrekking tot de zwakkere positie van de consument
2.3.2.2 Marktfalen
2.3.2.3 Overheidsfalen
2.3.3 Hulp bij handhavingsdoeleinden
2.3.3.1 Normoverdracht
2.3.3.2 Voorkomen van zware specifieke regels door de aanwezigheid van een licht vangnet. Ook wel: minder regels – lagere kosten
2.3.3.3 Eerder kunnen ingrijpen om claimrisico’s te kunnen voorkomen
2.3.3.4 Voorbeelden van concrete gevallen waarin de generieke zorgplicht soelaas had kunnen bieden in het verleden en acties die daarop zijn ondernomen door de AFM
2.4 Risico’s en het ondervangen daarvan
2.4.1 Algemeen
2.4.2 Strijd met de trias-leer en het legaliteitsbeginsel
2.4.3 Strijd met de gekozen scheiding tussen publiek- en privaatrecht
3 Generieke zorgplicht in theorie en praktijk – Prof. dr. mr. T.F.E. Tjong Tjin Tai
3.1 Inleiding
3.2 Zorg en zorgplichten buiten het recht
3.3 Zorgplichten in het privaatrecht: algemeen
3.4 Zorgplichten in het privaatrecht: jurisprudentie
3.5 Publiekrechtelijke zorgplichten
3.6 Theoretische bedenkingen
3.7 Financiële zorgplichten
3.8 Een generieke bestuursrechtelijke zorgplicht?
4 De economische impact van een (doorlopende) generieke zorgplicht – Dr. F. de Jong
4.1 Inleiding
4.2 De positie van de verzekeringstussenpersoon
4.2.1 Toegevoegde waarde van de verzekeringstussenpersoon
4.2.1.1 Transactiekosten
4.2.1.2 Informatieprobleem
4.3 Verzekeringstussenpersoon onder druk
4.3.1 Politieke omgeving
4.3.2 Economische omgeving
4.3.3 Sociaalcultureel
4.3.4 Technologisch
4.3.5 Ecologisch
4.3.6 Legal/juridisch
4.3.6.1 Het zuivere marktmodel
4.3.6.2 Uitzondering schadeverzekeringen
4.4 Gevolgen van ontwikkelingen op positie verzekeringstussenpersonen
4.5 Gevolgen relatie met verzekeraars
4.5.1 Verticale integratie
4.6 Toekomst verzekeringstussenpersoon
4.7 Uitsluiten nazorg?
4.8 Behoefte aan financieel advies
4.8.1 Kwaliteit van dienstverlening
4.8.2 Prijs van dienstverlening
4.8.3 Omvang van de dienstverlening
4.9 Conclusie
5 Permanente en generieke zorgplicht vanuit het VGA-model (economische psychologie en marketing) – Prof. dr. W.F. van Raaij
5.1 Inleiding
5.2 Zorgplicht
5.3 Virtual Guardian Angel
5.4 Businessmodel
5.5 Conclusies
6 Naar een generieke zorgplicht voor verzekeraars en verzekeringstussenpersonen bij ‘verzekeringsbeleggingsproducten’ in de Wft? – Prof. dr. O.O. Cherednychenko
6.1 Inleiding
6.2 Een generieke zorgplicht in de Wft als een financieel ‘toezicht- privaatrechtelijke’ norm
6.3 Kenmerken van een generieke zorgplicht in de Wft
6.4 Doorwerking en handhaving van een generieke zorgplicht in de Wft in en via het verbintenissenrecht
6.5 Dubbel publiek- en privaatrechtelijk stelsel van generieke zorgplichten
6.6 Slotopmerkingen
7 Generieke zorgplicht in Wft wenselijk? – Mr. A.Ch.H. Franken
7.1 Inleiding
7.2 De Wft, het verzekeringsbedrijf en de ‘impliciete doelstelling van de wet’
7.3 Handhaving via bestuursrecht en privaatrecht: schuivende paradigma’s?
7.4 Handhaving generieke zorgplicht via bestuursrecht wenselijk?
7.5 Handhaving generieke zorgplicht via privaatrecht?
7.6 Beperkingen aan handhaving via generieke zorgplicht wegens Levensverzekeringsrichtlijn
7.7 Conclusie