Het recht is voortdurend op weg naar een onbereikbaar reisdoel: de volmaakte samenleving, een aards paradijs van welzijn, rechtvaardigheid en menselijke waardigheid. Vier paarden trekken de kar: eigendom, het recht om anderen uit te sluiten; contract, het middel om zich met anderen te verbinden; persoon, pion en speler in het schaakspel van het menselijk bestaan; staat, de samenleving als rechtspersoon, als eerste persoon meervoud, l’état c’est nous. Ingetoomde vrijheid voor dit vierspan verleent het recht de grootst mogelijke paardenkracht.
Hans Nieuwenhuis is hoogleraar Burgerlijk Recht aan de Universiteit Leiden. Hij schreef onder andere Orestes in Veghel, Amsterdam 2004, Brief aan een jonge academisch gevormde vrouw, Zutphen 2009 en Kant & Co, Amsterdam 2011.
Voorproef
Funderende en mobiliserende metaforen
Het parcours in vogelvlucht
Op de verkeerde paarden gewed?
Anderen uitsluiten en zich met anderen verbinden
De val van Icarus
Het lied van de mens
Domesticatie
Personificatie
Wij Beatrix, c’est nous
Landbouw en veeteelt; de oorsprong van het recht
Principium individuationis
Personen, zaken en dieren
Niet van brood alleen; intellectuele eigendom
Homo inveniens
Koopvaart
Koopvaart en ius gentium
Gesloten goederenrecht en open contractenrecht
Kant of Hume?
Mercantilisten en fysiocraten
Herfsttij der Middeleeuwen in Vinkeveen
Familie en maatschap
Te land en ter zee
De vrije zee
Koopvaart/kaapvaart
De verslagen vijand; prooidier of toekomstige bondgenoot?
Rechtspersonen
Papierloos recht
Girale rijkdom
Paritas creditorum
Primogenituur in de landbouw
Van ruil naar koop
Een ontgoocheling
Landbouw; agri cultura, verzorging van de akker
Salva rerum substantia
Geen zorgen voor de dag van morgen?
Een vreemd overspelig gras
Out of Africa
Interne en externe soevereiniteit
Kerk en Staat
Soevereiniteit en eigendom
Soevereiniteit en contract
Soevereiniteit en persoon
De rijken rijker
Het vierspan in cyberspace
Proletariërs aller landen verrijkt U!
De minimale staat: leger, politie en rechterlijke macht
De maximale staat: van verzorging naar empowerment
Noten
Register van personen en onderwerpen