Zaak C-624/19, Tesco Stores
Sara Vancleef
Gelijk loon voor gelijk(waardig) werk? Het Hof van Justitie zet nog eens de puntjes op de i!
Zaak C-624/19, Tesco Stores
Arrest van 3 juni 2021 (Tweede kamer), ECLI:EU:C:2021:429.
Gelijke beloning van mannelijke en vrouwelijke werknemers – Begrip “gelijkwaardige arbeid” - Werknemers van verschillend geslacht met dezelfde werkgever – Verschillende vestigingen
Gelijk loon voor gelijk(waardig) werk voor mannen en vrouwen is één van de grondslagen van de Europese Unie. Dit recht kreeg in 1957 een plaats in de Verdragen, werd nadien verder aangevuld en gespecificeerd in het secundair EU-recht, en heeft sindsdien haast onafgebroken complexe vragen doen rijzen. Door een aanzienlijke hoeveelheid rechtspraak heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie het beginsel van gelijke beloning verduidelijkt en verder ontwikkeld. Op 3 juni 2021 werd nog een arrest aan dit rijtje toegevoegd. De aanleiding hiervoor waren twijfels bij de Britse rechter over de interpretatie van het beginsel van gelijke beloning, nadat ongeveer 6000 (voormalige) winkelmedewerkers van Tesco Stores een schending van het recht op gelijk loon voor gelijkwaardig werk hadden aangevoerd.
Het Hof verfijnt zijn bestaande rechtspraak over het recht op gelijk loon voor gelijk(waardig) werk op twee punten. Het verklaart uitdrukkelijk dat de rechtstreekse werking van het beginsel van gelijke beloning niet enkel geldt voor gevallen van “gelijke arbeid”, maar ook voor gevallen van “gelijkwaardige arbeid”. Daarnaast verduidelijkt het Hof dat werknemers hun arbeid kunnen vergelijken met die van werknemers van het andere geslacht in andere vestigingen, zolang er één entiteit is die verantwoordelijk is voor de ongelijkheid en die de gelijkheid van behandeling zou kunnen herstellen (single source doctrine).
Volgens de annotatie is de Tesco Stores beslissing vanzelfsprekend in het licht van eerdere rechtspraak, maar kan zij toch waardevol zijn. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk waren op het ogenblik van de prejudiciële verwijzing tienduizenden vorderingen inzake gelijke beloning in de supermarktsector aanhangig, die nu met zekerheid onderzocht zullen worden in het licht van het beginsel van gelijke beloning. De annotatie gaat ook kort in op de verhouding tussen het Verenigd Koninkrijk en het Hof van Justitie van de Europese Unie, aangezien het Hof het besproken arrest vaststelt na de Brexit.
De Europese Unie beseft dat een doeltreffende toepassing van het beginsel van gelijke beloning, die in de praktijk nog steeds te wensen overlaat, meer vereist dan enkele punctuele verduidelijkingen zoals die in de Tesco Stores beslissing. Na het beperkte succes van een eerdere aanbeveling, lanceerde de Europese Commissie in het voorjaar van 2021 een richtlijnvoorstel ter versterking van het beginsel van gelijke beloning door loontransparantie. Hieruit blijkt dat gelijk loon voor gelijk(waardig) werk ook na 60 jaar nog veel steun geniet van de Europese Commissie. Het is echter de vraag of die steun ook in dezelfde mate aanwezig is in de rest van de EU, want er zijn alvast indicaties dat het richtlijnvoorstel voor een aantal lidstaten te progressief is.
Sara Vancleef is doctoraatsbursaal aan de Faculteit Rechten van de Universiteit Hasselt.
Annotatie S. Vancleef, verschijnt in SEW 2022, nr. 1