Deze bundel bevat opstellen over uiteenlopende onderwerpen op het terrein van het recht. De meeste bijdragen hebben daarbij betrekking op de theorie en de praktijk van het strafrecht.
In de bijdragen weerspiegelt zich het werk aan de universiteit en binnen de rechterlijke macht van Wim Vellinga en Feikje Vellinga-Schootstra. Aan hen is deze bundel opgedragen.
Voorwoord
1 Mediabeelden over misdaad en straf en het risico van strafrechtspraak als infotainment – Martina Althoff
1.1 Inleiding
1.2 Behoefte aan media-openbaarheid van rechtszaken
1.3 Dilemma’s en risico’s: televisie-uitzending van strafprocessen
1.4 Rechtspraak in een (gedigitaliseerde) mediasamenleving
2 Voortbouwen op een conclusie – Jeppe Balkema
3 De positie van het slachtoffer, toegang tot het recht: een waarneming door de rechter – Jelmer Beswerda en Peter van den Bergh
3.1 Inleiding
3.2 Het slachtoffer op de zitting
3.3 De ontwikkeling van de positie van het slachtoffer in het strafproces in vogelvlucht
3.4 Een betere participatie door het slachtoffer
3.5 Beperkingen aan de mogelijkheden die het strafproces biedt
3.6 Ten slotte
4 De rechterlijke toetsing ter zake van het permanent niet-voegen van relevante stukken in het dossier – Matthias Borgers
4.1 Inleiding
4.2 Het permanent niet-voegen van processtukken en de rol van de rechter-commissaris
4.3 Toetsing door de zittingsrechter: enkele knelpunten
4.4 Nadere analyse en een mogelijke oplossingsrichting
5 Positieve verplichtingen tot effectieve strafbaar- stelling en de ernst van het feit als wegingsfactor bij de toepassing van art. 359a Sv – Geert Corstens en Reindert Kuiper
5.1 Inleiding: wegingsfactoren, argumenten, doeleinden en middelen
5.2 De ernst van het feit: een bijzondere wegingsfactor bij de toepassing van art. 359a Sv
5.3 Positieve verplichting tot effectieve straf baarstelling van EVRMschending
5.4 Positieve verplichting en toepassing van artikel 359a Sv, conclusie
6 Het EVRM en de aansprakelijkheid van private partijen – Cees van Dam
6.1 Inleiding
6.2 Aard van rechten en verplichtingen in het EVRM
6.3 Aard van rechten en verplichtingen in het aansprakelijkheidsrecht
6.4 Evaluatie
7 De noodzaak van rechtersregelingen – Klaas van Dijk
7.1 Inleiding
7.2 Recente ontwikkelingen
7.3 Beslissingsruimte voor rechtersregelingen
7.4 Rechterlijke onaf hankelijkheid
7.5 Bevoegdheid tot het vaststellen van rechtersregelingen
7.6 Binding van rechters
7.7 Afronding
8 De WAHV: kritische noten – Ate Dijkstra
8.1 Inleiding
8.2 De CVOM
8.3 De ‘hufterovertreding’
8.4 De registercontrole WAM
8.5 Tot slot
9 Strafbare feiten en de reikwijdte van de opzet- clausule in aansprakelijkheidsverzekeringen
– Niels Frenk
9.1 Inleiding
9.2 Achtergrond
9.3 De herziene opzetclausule
9.4 Opzet gericht op de gedraging
9.5 Culpoze delicten
9.6 Is voorwaardelijk opzet gedekt?
9.7 De aansprakelijkheid van ouders voor kinderen
9.8 Afsluitende opmerkingen
10 Mental incapacity and intoxication as grounds for excluding criminal responsibility – Caroline Fournet
10.1 Introduction
10.2 Mental incapacity: a (controversial) ground for excluding criminal responsibility
10.3 Aggravating circumstances: pre-existing faults and prior criminal convictions
10.4 The specificity of international crimes and the dangerousness of the offender
11 De redelijke toerekening van een gedraging: brandpunt van aansprakelijkheidsbeslissingen
– Erik Gritter
11.1 Inleiding
11.2 De redelijke toerekening en de vaststelling van ‘schuld’
11.3 De ‘redelijkheid’ van de toerekening
11.4 Zoeken naar ruimte
11.5 Eigenaren van coffeeshops
11.6 Typizität
11.7 Afsluiting
12 De strafoplegging en het Archimedisch punt – Alex Harteveld
12.1 Inleiding
12.2 Twee voorbeelden
12.3 Tussenstap: het missende Archimedisch punt
12.4 Het toetsingskader van de Hoge Raad
12.5 De motiveringsvoorschriften; artikel 359 Sv
12.6 Het ‘uos’- uitdrukkelijk onderbouwde standpunt
12.7 Bewegingen in het materiële recht; de minimumstraf
12.8 Slotsom
13 Positieve verplichtingen rond de tenuitvoerlegging van een (levens) lange vrijheidsstraf – Wiene van Hattum
13.1 Inleiding
13.2 Daders, slachtoffers en tenuitvoerlegging: Nederlandse regelgeving
13.3 Rechtspraak beroepscommissies, burgerlijke rechter en strafrechter
13.4 Slachtoffers, daders en tenuitvoerlegging: de Raad van Europa
13.5 Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
14 Het interregionaal strafrecht in het licht van de nieuwe staatsstructuur binnen het Koninkrijk der Nederlanden – Ebby Hofstee
14.1 Inleiding
14.2 De weg naar een nieuwe Koninkrijksstructuur
14.3 Eenheid en verscheidenheid of verscheidenheid in eenheid
14.4 Vier Rijkswetten van 7 juli 2010
14.5 Het interregionaal strafrecht
14.6 Uitleiding
15 De hoge, de ontbrekende en de voorbedachte raad – Dirk Herman de Jong
15.1 Culpa
15.2 Voorbedachte raad
16 Beklag en onrechtmatig beslag – Berend Keulen
16.1 Inleiding
16.2 Beklag tegen beslag
16.3 Vormverzuimen en inbeslagneming
16.4 Tot slot
17 De dader heeft het niet gedaan – Geert Knigge
17.1 Inleiding
17.2 In het licht van de kaarsenverkoopster
17.3 Aanvaarden bij gedogen
17.4 Verschillende aansprakelijkheidsconstructies
17.5 Samenwerken met de baas?
17.6 Ten slotte
18 Pesten: van ongewenst gedrag naar onwettig gedrag? – Nico Kwakman
18.1 Inleiding
18.2 Pesten
18.3 Tot slot
19 Much to be appreciated… Over positieve verplichtingen en laakbaar gedrag dat in de gaten loopt – Kai Lindenberg
19.1 Inleiding
19.2 Vrijheidsberoving
19.3 Bedreiging en poging tot mishandeling
19.4 Zedendelicten
19.5 Afronding: twee gedachte-experimenten
20 Een goede afloop – Ad Machielse
20.1 Inleiding
20.2 De aanmerkelijke kans
20.3 Grensconflicten
20.4 Opzet in de visie van Van Dijk
20.5 Rozemonds kritiek op de aanmerkelijke kans
20.6 ‘Bedingter Vorsatz’ en ‘Fahrlässigkeit’
20.7 Aansluiting van opzet en schuld
21 Het vertrouwen in de rechter – Jan Nijboer
21.1 Inleiding
21.2 Waarheidsvinding
21.3 Het waarheidsgehalte van verklaringen
21.4 Tegenspraak
21.5 Rechtspraak en wetenschap
21.6 Rechters in de media
21.7 Het charisma van de rechter
21.8 Conclusie
22 It giet oan en oan: Verständigung im Strafverfahren – Laura Peters
22.1 Inleiding
22.2 Van Deal tot Verständigung
22.3 De uitspraak van het Bundesverfassungsgericht
22.4 Een waarschuwing aan wetgever en rechtspraktijk
22.5 Een gele kaart voor Duitsland is ook een waarschuwing voor Nederland
22.6 Afronding
23 Ontneming van voordeel en schadevergoeding aan slachtoffers van strafbare feiten – Joep Simmelink
23.1 Inleiding
23.2 De ratio van artikel 36e lid 8 Sr
23.3 De verfijning van artikel 36e lid 8 Sr in de jurisprudentie
23.4 Uitblijven van betaling
23.5 Een kleine, maar wel belangrijke wetswijziging
23.6 Afronding
24 Is altijd een reactie op vormverzuimen noodzakelijk? – Noortje Vegter en Paul Vegter
24.1 Inleiding
24.2 Categorieën vormverzuimen waarvoor artikel 359a Sv niet geldt
24.3 Rechtsgevolgen
24.4 Geen sanctie
24.5 Sanctionering van politionele vormverzuimen
24.6 Alternatieve preventie van vormfouten
24.7 Slotopmerking
25 Een hybridisering van mens en technologie – Wytske van der Wagen
25.1 Inleiding
25.2 De atypische kenmerken van cybercrime
25.3 Nieuwe uitdagingen dienen zich aan
25.4 Actor-Netwerk Theorie: een vernieuwende kijk op cyber- criminaliteit?
25.5 Symmetrie tussen het menselijke en niet-menselijke
25.6 ANT en criminologische concepten
25.7 Conclusie
26 Gegevens ≈ goederen – Hein Wolswijk
26.1 Inleiding
26.2 Het preadvies en de discussie
26.3 De Wet Computercriminaliteit
26.4 Wetsvoorstel Computercriminaliteit III: straf baarstelling van verduistering en heling van gegevens
26.5 Vergelijking tussen wetsvoorstel en preadvies
26.6 Slot
Hoofdfuncties van de auteurs