Toekomst voor de actieve zittingsrechter?

De zittingsrechter is een centrale figuur in het strafproces. Hij heeft een zelfstandige rol in het proces van waarheidsvinding en vervult daarbij op het onderzoek ter terechtzitting een actieve rol. Zijn bemoeienis strekt zich ook uit over het voorbereidend onderzoek in die gevallen waarin het onderzoek ter terechtzitting formeel zijn aanvang heeft genomen maar het opsporingsonderzoek feitelijk nog lopende is. Op dat moment kan hij reeds allerhande beslissingen nemen; niet alleen over het voortduren van de voorlopige hechtenis, maar ook over zaken die raken aan de inrichting van het onderzoek. In het kader van de lopende wetgevingsoperatie inzake de modernisering van het Wetboek van Strafvordering heeft de wetgever allerlei plannen ontvouwd die rechtstreeks of zijdelings van invloed zijn op de rol van de zittingsrechter. In dit artikel worden deze plannen in hun onderlinge samenhang bezien en bekeken wat ze betekenen voor de activiteit van de zittingsrechter en de omvang van zijn waarheidsvindende taak. Daarbij komt ook de fundamentele vraag aan de orde hoe actief die zittingsrechter nu eigenlijk is en zou moeten zijn. Wat betekent dat, een actieve zittingsrechter?