Op het internet volstonden lange tijd fatsoensregels (‘netiquette’) die door de gebruikers van het internet zelf werden opgesteld en nageleefd. Vooral na het voor het algemene publiek openstellen van internet begin jaren negentig, begon deze zorgvuldig opgebouwde zelfregulering scheuren te vertonen..
Door de massale deelname aan virtuele werelden hebben de interactieve, technische representaties van de fantasie betekenis gekregen in zowel economische, sociale als juridische zin. Ook binnen de overheid is het debat rond virtuele werelden actueel. Zo hield het Amerikaanse parlement op 1 april 2008 voor de eerste keer hearings met als onderwerp virtuele werelden.
Dit boek beoogt inzicht te geven in virtuele werelden en de regulering (‘virtual law’) daarvan. Onder regulering worden zowel begrepen de regels van de virtuele wereld (de spelregels) als de regels van het recht. Deze, vanuit het perspectief van de virtuele wereld gezien, interne en externe regulering alsmede de spanning tussen deze vormen van regulering, zal aan de hand van casus worden geanalyseerd.
Prof.mr.dr.ir. Jacob van Kokswijk is hoogleraar ‘Virtualisatie’ aan de biomedische faculteit van de Katholieke Universiteit van Leuven en verbonden aan de Computational Neuroscience Research Group van het Laboratorium voor Neuro- en Psychofysiologie. Hij is Adjunct Professor (buitengewoon hoogleraar) aan de Graduate School of Culture Technology van KAIST University in Daejong/Seoul (Korea) en onderzoeker Toekomstvisie Nieuwe Media aan de Universiteit Twente. Zijn onderzoek richt zich in hoofdzaak op gedrag en beleving rondom interactieve digitale media waaronder virtualisatie, interrealiteit, biofeedback, crossmedia en online-gaming.
Jacob van Kokswijk geeft regelmatig lezingen op het terrein van communicatie in nieuwe media, visieontwikkeling, veranderingsprocessen rondom de cyberwereld en vermenging van virtuele en fysieke werkelijkheid en heeft hierover diverse artikelen en boeken geschreven.
Mr.dr. Arno R. Lodder is als universitair hoofddocent IT & recht verbonden aan het Computer/Law Institute van de VU. Hij doet onderzoek naar het recht rond de elektronische handel, juridische argumentatie en op het snijvlak van beide: online geschillenoplossing. Hij heeft het Centre for Electronic Dispute Resolution (CEDIRE) opgericht, wat zich richt op juridische en technische aspecten van technologie gebruik bij geschillenoplossing. Hij is auteur/redacteur van een groot aantal boeken en artikelen in juridische vakbladen.
Voorwoord
1. Inleiding
1.1 Virtuele werelden
1.1.1 MMORPG
1.1.2 MUVE
1.2 Regulering
1.3 Onderzoeksvragen en opbouw
2. Eigendom en intellectuele eigendom
2.1 Diefstal in virtuele werelden: Habbo Hotel
2.2 Auteursrechtinbreuken: Kevin Alderman
2.3 Marc Bragg en de status van verworven virtuele bezittingen
3. De spelvoorwaarden
3.1 De almachtige producent, een Nederlandse zaak
3.2 Handel buiten spelvoorwaarden om – golddigging
4. Externe regulering
4.1 Virtuele kinderporno
Art. 240b Wetboek van Strafrecht
Art. 9 Cybercrimeverdrag, Offences related to child pornography
4.2 Virtueel trouwen
Art. 63
Art. 65
4.3 Echte belasting betalen over virtuele verdiensten
4.4 Virtueel terrorisme: terroristische trainingskampen
5. Sociale en politieke gedragingen
5.1 Virtueel fascisme
5.2 Virtuele politieke beweging
5.3 Verslaving
6. Virtueel college: een aantal experimenten
6.1 Eerste kleinschalige college 2007: Nederlandse studenten
6.2 Tweede college 2007: met internationale studenten en Canadese docent
6.3 Bijeenkomsten 2008 met studenten van Amerikaanse docent
6.4 Toekomst
7. Conclusie
7.1 Rol overheid
7.2 Drie reguleringsniveaus
7.3 Beantwoording onderzoeksvragen
7.4 Slot
Literatuur