In dit nieuwe deel van de Financieel Juridische Reeks gaan de auteurs in op de eigenvermogensvereisten voor banken die op grond van de Richtlijn Kapitaalvereisten (CRD IV) en de Verordening Kapitaalvereisten (CRR) in Europa en in Nederland zijn ingevoerd. Daarnaast worden de nieuwe kapitaalbuffers (kapitaalconserveringsbuffer, contracyclische kapitaalbuffer, systeemrisicobuffer en buffers voor systeemrelevante banken) behandeld. Ook de nieuwe norm voor de Leverage Ratio die naar verwachting vanaf 2018 in Europa zal worden ingevoerd, maar waarin in Nederland in de toezichtpraktijk reeds op wordt vooruitgelopen, wordt behandeld. Het boek bevat tevens een hoofdstuk over de Liquidity Coverage Ratio, de nieuwe norm voor kortlopende liquiditeit voor banken die in Nederland vanaf 1 oktober 2015 van kracht gaat. De auteurs hebben de materie toegelicht met talrijke rekenvoorbeelden om de materie voor de lezer toegankelijk te maken. Dit boek bevat aldus een behandeling van een belangrijk fragment van het Europese Single Rule Book voor banken en is geschreven voor al diegenen die in de praktijk te maken hebben met de financiering van banken en de door banken aan te houden kapitaalbuffers.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Prof. dr. Bart P.M. Joosen (1963) is als hoogleraar Prudentieel Toezichtrecht verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn bijdragen aan de Nederlandse en internationale vakliteratuur besteedt hij regelmatig aandacht aan onderwerpen van het financieel toezichtrecht en dan voornamelijk het onderdeel prudentieel toezichtrecht, Bankenunie en het Single Rule Book. Bart is naast zijn rol aan de universiteit als counsel verbonden aan Loyens & Loeff en werkzaam als advocaat in de financieel toezichtrechtpraktijk.
Mr. drs. Matthijs K.Z. Groot (1973) is werkzaam als advocaat. In zijn praktijk ligt de nadruk op financieel toezichtrecht, betalingsverkeer en bancaire financiering.
Voorwoord
Lijst van meest gebruikte afkortingen
1 Inleiding
2 Introductie bazel iii, Europese en Nederlandse implementatie
2.1 Bazel III-Kapitaal
2.1.1 Kapitaaltoereikendheid
2.1.2 Tegenpartijrisico derivaten
2.1.3 Leverage ratio
2.1.4 Aanvullende kapitaalbuffers
2.2 Geharmoniseerd internationaal liquiditeitstoezicht
2.3 Omzetting van Bazel III in Europa
2.4 Nederlandse regelingen betreffende de inwerkingtreding van de CRR en CRD IV
2.4.1 Aanpak van de Nederlandse wetgever
2.4.2 Regelingen van kracht ingaande 1 januari 2014
2.4.3 Regelingen van kracht ingaande 1 augustus 2014
3 Eigenvermogensvereisten voor banken
3.1 Kwalitatieve vereisten voor eigen vermogen van banken
3.1.1 Waarom kwalitatieve vereisten?
3.1.2 Waarom een verordening?
3.1.3 Het eigen vermogen van een bank onder de CRR
3.2 CET1 Kapitaal
3.2.1 Inleiding
3.2.2 CET1 bestanddelen
3.2.3 CET1 instrumenten die niet meer kwalificeren
3.2.4 Kapitaalinstrumenten die als staatssteun gelden
3.2.5 Van CET1 bestanddelen naar CET1 kapitaal: prudentiële filters en aftrekposten
3.3 AT1 Kapitaal
3.3.1 Inleiding
3.3.2 AT1 bestanddelen
3.3.3 AT1 instrumenten die niet meer kwalificeren
3.3.4 Van AT1 bestanddelen naar AT1 kapitaal: aftrekposten
3.4 T2 Kapitaal
3.4.1 Inleiding
3.4.2 T2 bestanddelen
3.5 Minderheidsbelangen en geconsolideerd eigen vermogen
3.5.1 Inleiding
3.5.1 Minderheidsbelang en geconsolideerd CET1 kapitaal
3.5.3 Minderheidsbelang en geconsolideerd AT1 kapitaal, T1 kapitaal, T2 kapitaal en eigen vermogen
3.5.4 AT1 kapitaal en T2 kapitaal dat door een special purpose entity is uitgegeven en minderheidsbelang
3.6 Kwantitatieve vereisten voor eigen vermogen van banken
3.6.1 Inleiding
3.6.2 Minimumnormen CET1 kapitaal, T1 kapitaal en eigen vermogen
3.6.3 Onderverdeling van CET1 kapitaal en AT1 kapitaal
3.6.4 Onderverdeling T1 kapitaal en T2 kapitaal
3.6.5 Artikel 141 CRD IV stimuleert gebruik AT1 kapitaal en T2 kapitaal
3.7 Rapportage en openbaarmaking
3.7.1 Rapportage
3.7.2 Openbaarmaking
4 Aanvullende kapitaalbuffers
4.1 Inleiding
4.1.1 Europese regels voor vier kapitaalbuffers
4.1.2 Microprudentieel en macroprudentieel toezicht
4.1.3 Korte schets van de achtergronden van de vier Europese kapitaalbuffers
4.1.4 Kwantitatieve vereisten voortvloeiend uit de aanvullende kapitaalbuffers
4.2 Regelingen van de kapitaalbuffers in CRD IV
4.2.1 Inleiding
4.2.2 Globale inhoud van Titel VII, Hoofdstuk 4 CRD IV
4.2.3 Samenhang met de kapitaalvereisten CRR
4.2.4 Definities
4.3 Omzetting in de Nederlandse wetgeving van de CRD IV-regeling van kapitaalbuffers
4.3.1 Inleiding
4.3.1 Kaderregeling in de Wft
4.3.3 Regeling in de RDNB 2014
4.4 Regeling kapitaalconserveringsbuffer (KCB)
4.4.1 Inleiding
4.4.2 Omzetting van de CRD IV-bepalingen voor KCB in Nederland
4.4.3 Geleidelijke invoering van de eisen
4.5 Regeling contracyclische kapitaalbuffer (CCB)
4.5.1 Inleiding
4.5.2 Omzetting in Nederland
4.5.3 Achtergrond van de CCB
4.5.4 Bepaling en berekening van CCB’s
4.5.5 Centrale rol ESRB bij vaststelling CCB-percentages
4.5.6 ESRB Recommendation van 18 juni 2014 betreffende de Europese CCB
4.5.7 Bepaling van CCB’s door de lidstaten
4.5.8 Toepasselijke gewogen gemiddelde CCB – instellingsspecifieke CCB
4.5.9 Invulling CCB met CET1 kapitaal en verbod benutting voor
invullen andere kapitaalbuffers
4.5.10 Blootstellingen in derde landen buiten de EU/EER
4.5.11 Geleidelijke invoering van de eisen
4.5.12 Vervroegde toepassing CCB in de Europese Unie
4.6 Regeling van buffers voor systeemrelevante instellingen (MSI en ASI)
4.6.1 Inleiding
4.6.2 Mondiaal systeemrelevant of systeemrelevant in de thuismarkt
4.6.3 Methodologie voor classificatie als MSI
4.6.4 Regulatory Technical Standards MSI-classificatie
4.6.5 Kwalificatiesystematiek voor MSI’s
4.6.6 Subcategorieën MSI’s
4.6.7 MSI-buffer door middel van CET1 kapitaal
4.6.8 Methodologie voor classificatie als ASI
4.6.9 Hoogte van de ASI-buffer
4.6.10 Procedures voor toezichthouders die de ASI-buffer wensen op te leggen
4.6.11 Cumulatie kapitaaleisen MSI’s en ASI’s
4.6.12 Afwijkende classificatie als toezichthouderbevoegdheid
4.6.13 Meldingen aan ESRB en EBA en publicatie
4.6.14 Verbod benutting CET1 kapitaal van andere kapitaalvereisten
4.6.15 Evaluatie van de regeling voor MSI’s
4.6.16 Omzetting van de CRD IV-bepalingen voor ASI en MSI in Nederland
4.6.17 Invoering van de eisen
4.7 Regeling buffer voor systeemrisico’s (SRB)
4.7.1 Inleiding
4.7.2 Niet-cyclische langetermijnsysteemrisico’s en macroprudentiële risico’s op lange termijn
4.7.3 Het theoretische kader van meting en bestrijding van systeemrisico’s en macroprudentiële risico’s
4.7.4 SRB in de praktijk van de Europese Unie
4.7.5 Invulling SRB met CET1 kapitaal
4.7.6 Regels voor cumulatie SRB en MSI- of ASI-buffers
4.7.7 Maximale hoogte SRB en gronden voor toepassing
4.7.8 Bijzondere procedure voor hogere SRB’s
4.7.9 Publicatie van toepasselijke SRB’s
4.7.10 Toepasselijke sancties op niet-naleving SRB
4.7.11 Wederzijdse erkenning SRB binnen de EU/EER
4.7.12 Regeling SRB in de Nederlandse wet- en regelgeving
4.7.13 Geleidelijke invoering SRB
4.8 Regeling Kapitaalconserveringsmaatregelen
4.8.1 Inleiding
4.8.2 Essentie van de regeling van de kapitaalconserveringsmaatregelen
4.8.3 Maximum Distributable Amount – beperkingen op uitkeringen
4.8.4 Kapitaalconserveringsplan
4.8.5 Relatie met de regelgeving beloningsbeleid
4.8.6 Invoering van de kapitaalsconserveringsmaatregelen
5 Leverage ratio
5.1 Inleiding
5.2 Kwalitatieve vereisten voor de leverage ratio
5.2.1 Berekening
5.2.2 Rapportage
5.2.3 Openbaarmaking
5.3 Ontwikkeling van kwantitatieve aspecten van de leverage ratio: onderzoek en kalibratie
5.3.1 Wijziging van de berekening van de leverage ratio
5.3.2 Rapport van de Europese Commissie
5.3.3 Artikel 458 CRR – het flexibiliteitspakket
5.3.4 Tussenstand
5.4 Tot 2018: eigen bevoegdheden voor elke lidstaat
5.4.1 Het prudentiële level playing field van de CRR
5.4.2 Individuele toepassing als onderdeel van het SREP
5.5 Nederlands beleid met betrekking tot de leverage ratio
6 Liquiditeitstoezicht
6.1 Inleiding
6.1.1 Essentie van het liquiditeitstoezicht
6.1.2 Regeling liquiditeit van 2004
6.1.3 Regelingen liquiditeitstoezicht van 2006
6.1.4 Internationale studies en standaarden vóór 2010
6.1.5 Bazel III-Liquiditeit van 2010
6.1.6 CRD II-Richtlijn van 2009
6.1.7 Regelingen liquiditeitstoezicht van 2011 in verband met CRD II
6.1.8 Kaders van de regels voor het liquiditeitstoezicht in de CRR
6.1.9 Basis norm voor de Liquidity Coverage Ratio (LCR)
6.1.10 Basis norm voor de Net Stable Funding Ratio (NSFR)
6.1.11 Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 2015/61 Liquiditeitsdekkingsvereiste
6.2 Kwantitatieve eisen korte termijn liquiditeit (LCR)
6.2.1 Samenstelling van de Liquiditeitsbuffer
6.2.2 De definitie van aanwezige activa van hoge kwaliteit volgens de algemene voorschriften
6.2.3 Operationele voorschriften betreffende HQLA
6.2.4 Segmentering van de liquide activa in kwaliteitsniveaus
6.2.5 Level 1 activa
6.2.6 Level 2 activa
6.2.7 Level 2A activa
6.2.8 Level 2B activa
6.2.9 Securitisatieobligaties
6.2.10 Gecommitteerde kredietfaciliteiten van de centrale bank
6.2.11 Geldmarktfondsen en vergelijkbare instellingen voor collectieve belegging
6.3 Uitstroom van liquide middelen
6.3.1 Inleiding
6.3.2 De definitie van netto-uitstroom van contante middelen
6.3.3 Uitstroom en retaildeposito’s
6.3.4 Stabiele retaildeposito’s
6.3.5 Andere retaildeposito’s
6.3.6 Operationele deposito’s
6.3.7 Overige deposito-uitstromen; restcategorieën van artikel 28
6.3.8 Additionele uitstromen
6.3.9 Uitstromen uit krediet- en liquiditeitsfaciliteiten
6.3.10 Liquiditeitsinstromen en begrenzing
6.4 Alternatieve benaderingen
6.5 Rapportages
6.6 Infasering en overgangsrecht
6.6.1 Inleiding
6.6.2 Toepasselijkheid Nederlandse regels tot 1 oktober 2015
6.6.3 Infasering LCR – regels in Nederland vanaf 1 oktober 2015
6.6.4 Inwerkingtreding NFSR-regels
Bronnen en literatuurlijst
Wetgeving
Internationale Standard Setting Boards en organisaties
DNB, BIS en ECB Working Papers
Literatuur
