Arbeidsovereenkomstenrecht en sociaalzekerheidsrecht behandelt op heldere en compacte wijze alle regels die met werken en niet (meer) werken te maken hebben. Om de lezer in zijn leerproces behulpzaam te zijn, zijn in de hoofdstukken steeds tussenvragen opgenomen en staat aan het eind van elk hoofdstuk altijd een volledige toets.
In het eerste deel van het boek vind je antwoorden op vragen als:
• Wat is een arbeidsovereenkomst?
• Waar kun je terecht om werk te vinden?
• Welk loon moet je ontvangen?
• Welke wijzigingen in de arbeidsovereenkomst moet je accepteren?
Ook het complexe Nederlandse ontslagrecht wordt overzichtelijk en uitgebreid behandeld. Vervolgens komen aan de orde:
• Wat is het collectief arbeidsrecht?
• Wat is een cao?
• Wat is een algemeenverbindendverklaring?
• Wanneer mag er gestaakt worden?
• Wat is een ondernemingsraad?
In het tweede deel van het boek komt ons hele sociale zekerheidsstelsel aan bod. Van werkloosheidsregelingen tot arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen. Maar ook de Participatiewet, de regelingen voor ziektekosten, de kinderbijslag en de AOW.
Het boek is zeer geschikt als introductie in het gehele vakgebied en wordt gebruikt op hbo-opleidingen en universiteiten.
Mr. dr. W.G.M. Plessen is als universitair hoofddocent verbonden aan de vakgroep Sociaal Recht en Sociale Politiek van Tilburg University. Tot 2016 was hij geruime tijd werkzaam op het cao-terrein, laatstelijk als directeur Sociale Zaken bij Randstad NV.
Hij is in 1996 gepromoveerd op het onderwerp Collectief onderhandelen in de zorgsector en publiceert regelmatig. Onder andere over flexibele arbeidsverhoudingen en cao-recht. Hij is medewerker van het Tijdschrift Recht en Arbeid (TRA).
Mr. P.M.M. Massuger is werkzaam als adviseur arbeidsrecht bij een brancheorganisatie waar hij vooral procedeert. Zijn specialisaties zijn arbeidsrecht, sociaalzekerheidsrecht en regelgeving op het terrein van de rij- en rusttijden. Op deze terreinen verzorgt hij ook een groot aantal workshops.
Daarnaast werkt hij als zelfstandig adviseur onder de naam Massuger Arbeidsrechtadvies.
Woord vooraf
1 Sociaal recht, algemeen
1.1 Geschiedenis van het sociaal recht
1.2 Het moderne sociaal recht: een rustig bezit?
1.3 Begripsbepaling en bronnen van het sociaal recht
1.4 Het Nederlandse sociaal recht vergeleken met andere stelsels
1.5 Klassieke en sociale grondrechten
Vragen
2 Op weg naar werk
2.1 Vrije keuze van arbeid
2.2 Recht op arbeid
2.3 Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
2.4 Arbeidsvoorzieningsinstrumenten
2.5 Particuliere arbeidsbemiddeling
2.6 Uitzendbureaus
2.7 Koppelbazen en zwartwerken
2.8 Sollicitatiefase
2.9 Ongelijke behandeling en discriminatie
2.10 Arbeid door kinderen en jeugdigen
2.11 Arbeidsovereenkomst tussen echtgenoten
Vragen
3 Individuele en collectieve arbeidsovereenkomst
3.1 Diverse overeenkomsten in verband met arbeid
3.2 Gemengde overeenkomsten
3.3 Ambtenaren en werknemers in de semipublieke sector
3.4 Flexibele arbeidsrelaties
3.5 De werkgever
3.6 Vormvereisten
3.7 Inhoud van de individuele arbeidsovereenkomst
3.8 Collectieve arbeidsovereenkomst
3.9 Lidmaatschap van een van de cao-partijen
3.10 De cao en de publieke sector en de semioverheidssector
3.11 Directierecht van de werkgever
3.12 Hiërarchie van rechtsbronnen
Vragen
4 Loon in het arbeidsrecht
4.1 Beloning in allerlei soorten
4.2 Juridische definities van loon
4.3 Enkele specifieke bepalingen rond het loon
4.4 Doorbetalen van loon; de kant van de werknemer
4.5 Doorbetalen van loon; de kant van de werkgever
4.6 Doorbetalen van loon; de zieke (ex-)werknemer
4.7 Het Burgerlijk Wetboek en de loonhoogte
4.8 Minimumloon
4.9 Beloning gehandicapten
4.10 Gelijke beloning van mannen en vrouwen
4.11 Pensioen
4.12 Bezoldiging van ambtenaren
Vragen
5 Arbeidstijden, verlof en arbeidsomstandigheden
5.1 Arbeidstijden
5.2 Vakantie en ander verlof
5.3 Arbeidsomstandigheden
Vragen
6 Beginsel van goed werkgever- en goed werknemerschap
6.1 De goede werkgever en de goede werknemer
6.2 Eisen voor goed werkgever- en werknemerschap
6.3 Ontwikkeling nieuw recht
6.4 Grondrechten
6.5 Een gehoorzaamheidsplicht?
6.6 Wijziging functie-inhoud, arbeidsvoorwaarden en arbeidsduur
6.7 Nevenarbeid
6.8 Aansprakelijkheid voor de fouten van de werknemer
6.9 Uitvindingen van de werknemer
6.10 Overgang van de onderneming
Vragen
7 Gelijk hebben en gelijk krijgen
7.1 Sancties werkgever
7.2 Sancties werknemer
7.3 (Bedrijfs)rechtspraak
7.4 Spoedrecht in arbeidszaken
7.5 Rechtsbijstand in arbeidszaken
7.6 Procesbevoegdheid van vakbonden en andere organisaties
7.7 Drempelverlaging
7.8 Sanctionering en/of publiekrechtelijke controle
7.9 Administratieve sanctionering van het sociaal recht
7.10 Internationaal privaatrecht in arbeidszaken
Vragen
8 Ontslagrecht
8.1 Diverse vormen van ontslag
8.2 Einde van rechtswege van de arbeidsovereenkomst
8.3 Beëindiging van de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden
8.4 Opzegging van de arbeidsovereenkomst
8.5 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de rechter
8.6 Transitievergoeding en billijke vergoeding
8.7 Overige aspecten van het ontslagrecht
Vragen
9 Arbeidsverhoudingen op nationaal niveau
9.1 Vakbonden
9.2 Vakverenigingsvrijheid
9.3 Werkgevers
9.4 Cao-overleg
9.5 Inhoud van de cao
9.6 Algemeenverbindendverklaring
9.7 Centraal overleg
9.8 Wet op de Sociaal-Economische Raad
9.9 Representativiteit
9.10 Loon- en inkomenspolitiek
Vragen
10 Staken is... geen werk
10.1 Collectieve arbeidsconflicten van allerlei aard
10.2 Strafrechtelijke kant van de staking
10.3 Civielrechtelijke kant van de staking
10.4 Rechtmatig, tenzij…
10.5 Stakingsrecht in Nederland na het Amsta-arrest
10.6 Misbruiktoetsing
10.7 Strengere normen bij andere arbeidsconflicten?
10.8 Gevolgen van onrechtmatigheid voor de vakbonden
10.9 Staking en de individuele arbeidsovereenkomst
10.10 Betaling van werkwilligen
10.11 Uitsluiting
10.12 Ambtenarenstaking
Vragen
11 Medezeggenschap
11.1 Geschiedenis van het medezeggenschapsrecht
11.2 Instelling, verkiezing en werkwijze van de ondernemingsraad
11.3 Bevoegdheden van de ondernemingsraad
11.4 Bescherming leden van de ondernemingsraad
11.5 Medezeggenschap in middelgrote en kleine ondernemingen
11.6 Algemene geschillenregeling
11.7 Medezeggenschap in arbeidsomstandigheden
11.8 Naamloze en besloten vennootschappen
11.9 Recht van enquête
11.10 Fusiegedragsregels
11.11 Multinationale ondernemingen
11.12 Medezeggenschap bij de overheid en het onderwijs
Vragen
12 Introductie sociale zekerheid
12.1 Korte geschiedenis van de sociale zekerheid
12.2 Uitvoeringsorganisatie
12.3 Juridisering van de sociale zekerheid
12.4 Kenmerken van sociale verzekering
12.5 Kenmerken van bijstand
12.6 Hoogte van de uitkeringen
12.7 Hoogte van het sociale minimum
12.8 Toekomst van de sociale zekerheid
Vragen
13 Arbeidsongeschiktheidsregelingen
13.1 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen
13.2 Regres
Vragen
14 Werkloosheidsregelingen
14.1 Wie is werkloos?
14.2 Referte-eis
14.3 Duur van de WW-uitkering
14.4 Arbeidsverledeneis
14.5 Hoogte van de werkloosheidsuitkering
14.6 Voorschot
14.7 Eindigen van de WW-uitkering
14.8 Herleven van het recht op WW
14.9 Verplichtingen en sancties algemeen
14.10 Verwijtbaar werkloos zijn en blijven; sancties
14.11 Passende arbeid
14.12 Re-integratiemaatregelen
14.13 Kring van verzekerden
14.14 Wet inkomensvoorziening oudere werklozen c.a.
14.15 Toeslagenwet
14.16 De WW en de niet-betalende werkgever
Vragen
15 Voorzieningen voor ouderen, nabestaanden en kinderen
15.1 Ouderen
15.2 Nabestaanden
15.3 Kinderen
Vragen
16 Ziektekosten en het vangnet van de bijstand
16.1 Ziektekosten
16.2 Bijstand
Vragen
17 Financiering sociale zekerheid
17.1 Financieringsbronnen en hun achtergronden
17.2 Financieringstechnieken
17.3 Premieheffing
17.4 Juridische aspecten van financiering
17.5 Inkomen en loon voor premieheffing
17.6 Dagloonbegrip
17.7 Kring van verzekerden werknemersverzekeringen
17.8 Kring van verzekerden volksverzekeringen
Vragen
18 De uitvoeringsorganisatie van de sociale zekerheid
18.1 Uitvoeringsorganisatie
18.2 Rechtspraak sociale zekerheid
Vragen
19 Internationale aspecten van het sociaal recht
19.1 Internationale Arbeidsorganisatie
19.2 Verenigde Naties
19.3 Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
19.4 Raad van Europa
19.5 Europese Unie
19.6 Bilaterale verdragen
19.7 Rechtskracht van internationale normen op sociaalrechtelijk vlak
19.8 Toezicht op de naleving van internationale normen
19.9 Internationale verbanden van werkgevers en werknemers
Vragen
Lijst van afkortingen
Trefwoordenregister