Transparantie over vrouwen- en mannenquotum nog een longshot? De geschiedenis én toekomst van art. 2:391 lid 7 BW nader bezien

Tot 1 januari 2016 gold op grond van art. 2:391 lid 7 BW dat voor een evenwichtige zetelverdeling binnen het bestuur en de raad van commissarissen van in de wet nader bepaalde vennootschappen deze organen voor ten minste 30% uit vrouwen en voor ten minste 30% uit mannen moeten bestaan. Indien een vennootschap hier niet aan voldeed, dwong het bepaalde sub a-c van dit artikellid de vennootschap door het comply-or-explain-principe tot transparantie in het jaarverslag. De vennootschappen moeten uitleggen waarom de zetels binnen het bestuur en de raad van commissarissen niet evenwichtig zijn verdeeld, hoe getracht is dit wel te bereiken, en hoe wordt gepoogd de evenwichtige zetelverdeling in de toekomst te realiseren. In deze bijdrage wordt de toepassing van art. 2:391 lid 7 BW geanalyseerd. Nagegaan is of in 2012 en 2013 de gewenste transparantie over het vrouwen- en mannenquotum is bereikt. Is sprake van symboolwetgeving, of verdient de wetsbepaling als doelregelgeving wél bestaansrecht? De conclusie luidt dat het comply-or-explain-mechanisme niet afdoende is om het beoogde doel van een evenwichtige zetelverdeling te bereiken. Over 2012 heeft 21% van de onderzochte beursvennootschappen in het jaarverslag niets gemeld over de toepassing van het vrouwen- en mannenquotum en over 2013 vermeldt 18% van de vennootschappen niets. De onderzochte vennootschappen die melden niet aan het quotum te voldoen, geven daarbij niet het gewenste inzicht. De gegeven redenen voor het niet voldoen bevatten standaardzinnen en zijn onvoldoende specifiek. Veel van de vennootschappen laten wel weten positief tegenover het diversiteitspercentage te staan. Daarentegen is van deze vennootschappen zelf de toekomstverwachting over het behalen van het vrouwenquotum niet onverdeeld positief. Daarbij is art. 2:391 lid 7 BW nu van rechtswege komen te vervallen op 1 januari 2016. Het zittende kabinet dient thans een wetsvoorstel in om de regeling voort te zetten tot 1 januari 2020. Het is echter de vraag of de twijfelachtige toepassing van art. 2:391 lid 7 BW wel aanleiding geeft voor verlenging van het vrouwen- en mannenquotum, al dan niet met het comply-or-explain-principe als instrumentarium.